Linux Nedir? ve Linux Nasıl Çalışır?

Linux Nedir?

Linux , çekirdeğin yanı sıra diğer araçların, uygulamaların ve hizmetlerin de yer aldığı, açık kaynaklı, topluluk tarafından geliştirilen bir işletim sistemidir.

Windows veya MAC gibi diğer işletim sistemleri gibi , bir sistemin CPU, RAM ve depolama gibi donanım kaynaklarını yönetir. Çekirdek, işletim sistemi ve donanım arasında arayüz oluşturur ve ikisi arasındaki iletişimi kolaylaştırır.

Linux Komut Satırı Nedir?

Komut satırı , işletim sistemine hangi eylemleri gerçekleştireceğini bildiren Linux komutlarını yazmanıza ve çalıştırmanıza olanak tanıyan bir arayüzdür . Komut satırı arayüzü, GNOME Terminal , Konsole ve XTERM gibi bir terminal veya terminal emülatörü tarafından sağlanır.

Linux sistemini yönetmenin ideal yolu komut satırında çalışmaktır, özellikle de minimal bir sistemle (GUI sağlamayan bir Linux sistemi) çalışırken.

Linux Nasıl Çalışır?

Her Linux sisteminin özünde çekirdek bulunur. Çekirdek, Linux'u diğer işletim sistemlerinden ayıran şeydir. İşletim sisteminin merkezi bileşenidir ve kullanıcı düzeyindeki uygulamalar ile donanım bileşenleri arasında bir köprü görevi görür.

Yazılım ile fiziksel donanım arasındaki iletişimi sağlar. Çekirdek, çalışan tüm süreçleri, belleği, dosyaları vb. yönetir. Özetle, çekirdek aşağıdakilerle ilgilenir:

• Bellek Yönetimi – Çekirdek, sistemdeki çeşitli uygulamalar tarafından kullanılan belleği takip eder.
• Cihaz Yönetimi – Sisteme bağlı giriş ve çıkış aygıtları yönetir.
• İşlem Yönetimi – Çekirdek, çakışmaları ve çıkmazları önlemek ve sistemin en iyi şekilde çalışması için yürütülen işlemleri yönetir.
• Sistem Çağrıları ve Güvenlik – Çekirdek, işlemlerden gelen hizmet isteklerini alır ve işler.

Çekirdek dışında, Linux İşletim Sistemi GNU araçları, sistem yardımcı programları, kurulu uygulamalar ve daha birçokları gibi diğer temel bileşenleri içerir. Bunların hepsi bir araya geldiğinde işlevsel bir işletim sistemi oluşturur.

Linux Masaüstü Ortamı Nedir?

Masaüstü ortamı, kullanıcıların işletim sistemiyle sorunsuz bir şekilde etkileşim kurmasını sağlayan Grafiksel Kullanıcı Arayüzü (GUI) sağlayan bileşenlerin bir koleksiyonudur. Simgeler, menüler, pencereler, görev çubukları, duvar kağıtları, widget'lar ve paneller gibi grafiksel öğelerden oluşur.

Debian, Ubuntu, Fedora, Rocky ve AlmaLinux gibi modern grafiksel Linux dağıtımlarında varsayılan olarak bir masaüstü ortamı sağlanır. Kullanıcı etkileşimini artırır ve kullanıcıların komut satırı arayüzünün kullanımı için gereken yüksek becerinin aksine sistemi kolayca yönetmesini sağlar.

Popüler masaüstü ortamlarına örnek olarak GNOME, Cinnamon, KDE Plasma, MATE, Deepin, XFCE, LXDE ve LXQt verilebilir.

Linux ve Açık Kaynak

Linux, ilk olarak 1991 yılında genel halka sunulan özgür ve açık kaynaklı bir işletim sistemidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından verilmiştir. Şu anda GNU Genel Kamu Lisansı (GPL) ile dağıtılmaktadır. Açık kaynak, herkesin GNU GPL lisans şartlarına bağlı kalması koşuluyla kaynak kodunu inceleyebileceği, değiştirebileceği ve yeniden dağıtabileceği anlamına gelir.

Linux, hızla büyüyerek dünyanın en büyük açık kaynaklı projelerinden biri haline geldi. Dünyanın dört bir yanından BT profesyonellerinin, masaüstü tutkunlarının ve hobicilerin kalbini kazandı.

Çekirdeğe katkıda bulunan, hataları arayıp düzelten, yeni özellikler ekleyen ve toplulukla görüş ve düşüncelerini paylaşarak yeni fikirler üreten heyecanlı ve yorulmak bilmez geliştiricilerden oluşan çok geniş bir topluluğa sahiptir.

"Dağıtım" Nedir ve Linux Dağıtımlarının Listesi

Genellikle 'distro' olarak kısaltılan Linux dağıtımları, Linux çekirdeğine dayalı bir işletim sistemi sürümüdür. Sistem araçları ve hizmetleri, LibreOffice, GIMP ve Firefox web tarayıcısı gibi çeşitli ek programlar ve diğer bileşenlerle birlikte gelir.

Popüler ücretsiz Linux dağıtımları arasında Canonical'dan Ubuntu, Debian Projesi'nden Debian, Fedora Projesi'nden Fedora, SUSE'den OpenSUSE ve ikisi de Red Hat ile %100 uyumlu olan Rocky ve AlmaLinux (eski CENTOS) yer alır.

Ticari dağıtımlar arasında Oracle Linux, Red Hat Enterprise Linux (RHEL) ve SUSE Enterprise Server (SLES) yer alır.

Hangi Linux Dağıtımı Sizin İçin Uygun?

Bir sürü Linux dağıtımı var ve doğru olanı seçmek genellikle onunla ne yapmak istediğinize bağlıdır. Tercih edeceğiniz dağıtımı seçmeden önce, çeşitli Linux dağıtımları arasında var olan farkları ve nüansları öğrenmek için zaman ayırmaya değer.

Linux dağıtımları genel hatlarıyla şu açılardan farklılık gösterir.

• Paket Yönetimi – Paketler bu şekilde kurulur ve yönetilir. Debian dağıtımları APT kullanır , Red Hat türevleri DNF kullanır, SUSE dağıtımları Zypper kullanır ve Arch dağıtımları Pacman kullanır.
• Maliyet – Tamamen ücretsiz, abonelik tabanlı (RHEL ve SUSE durumunda) veya müşteri desteği durumunda kısmen ücretli.
• Dokümantasyon – Kapsamlı dokümantasyon ve kılavuzların olması veya olmaması.
• Yazılım Kalitesi – Bazı dağıtımlar yazılımların en son sürümlerini sağlarken, bazıları sağlamaz.
• Müşteri Desteği – Satıcının kullanıcılara örnek nitelikte destek sunup sunmadığı.
• Kullanım Kolaylığı – Dağıtımların çoğu kullanıcı dostudur ve kullanımı kolaydır.

Bunları akılda tutarak, doğru dağıtımı seçmek çoğunlukla kişisel bir şeydir ve ne yapmak istediğinize bağlıdır. İşte belirli kullanım durumları için uygun Linux dağıtımları:

Başlangıç ​​Seviyesine Uygun Linux Dağıtımları

Linux'ta yeni başlayanlar veya öğrenciler için başlangıç ​​seviyesinde bir Linux dağıtımı seçmeye gelince, Ubuntu başı çekiyor. Sorunsuz bir kullanıcı deneyimi sunan sezgisel ve kullanıcı dostu bir kullanıcı arayüzü sağlayan tamamen ücretsiz ve açık kaynaklı bir dağıtımdır.

Kutudan çıkar çıkmaz, LibreOffice paketi, Firefox tarayıcısı, ses ve video oynatıcısı, fotoğraf görüntüleyicisi, ekran görüntüsü aracı, thunderbird e-posta istemcisi, takvim ve daha fazlası gibi standart kullanıcıları için gereken temel uygulamaları da elde edersiniz . Son derece özelleştirilebilir ve çok yönlüdür.

Diğer başlangıç ​​dostu dağıtımlar arasında Linux Mint , Zorin , Elementary OS , MX Linux ve Linux Lite bulunur. Bunların çoğunun Debian veya Ubuntu'ya dayalı olduğunu belirtmekte fayda var .

Orta ve İleri Seviye Linux Dağıtımları

Geliştiriciler, sistem mühendisleri ve yöneticileri gibi orta ve ileri düzey kullanıcılar için Debian, SUSE Linux, RHEL, Rocky, AlmaLinux ve Fedora önerilir.

Bunlar hem masaüstü dağıtımları hem de üretim iş yüklerini idare eden kurumsal kullanımlarda hizmet edebilen mükemmel çok yönlü yazılımlardır.

Sunucular için Linux dağıtımları

Dedicated ve bulut dağıtımları da dahil olmak üzere sunucu ortamları için optimize edilmiş Linux dağıtımları arasında RHEL, SUSE Linux Enterprise Server (SLES), Debian stable, Ubuntu Server ve Fedora (konteynerleştirilmiş iş yükleri için Fedora Server ve Fedora CoreOS) bulunur.

Yüksek performansları, etkileyici stabiliteleri ve güvenlikleri nedeniyle ideal kabul edilirler.

Multimedya Amaçlı Linux Dağıtımları

Sanatçılar, içerik oluşturucuları ve multimedya içerik üreticileri için Ubuntu Studio ve Fedora Design Suite oldukça kullanışlı.

Güvenlik Odaklı Linux Dağıtımları

Kali Linux, Black Arch ve Parrot OS, penetrasyon testi ve dijital adli bilişim gibi güvenlikle ilgili görevler için ideal kabul edilen Linux dağıtımlarıdır.

Sonuç

Bu yazı, Linux'a kısa bir giriş niteliğindeydi. Çeşitli masaüstü ortamları ve günlük görevleriniz için doğru Linux dağıtımını nasıl seçebileceğinize dair ipuçları vermeye çalıştık.

İster yeni başlayan olun, ister deneyimli bir sistem yöneticisi veya mühendisi; herkese uygun bir Linux dağıtımı var.